به نقل از «خبرآنلاین»

تجسم خلاق برای دوری از گناه

تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۷۷۳۷۷

به گزارش «مبلغ»- به نقل از ایرنا - حامد فتوت احمدی کارشناس علوم قرآن و حدیث در مقاله جالبی راهکار جذابی برای مقاومت در برابر انجام گناه ارائه داده است که در ادامه می‌خوانید:

مثال آن سخنرانی را به یاد بیاورید که در آن، ضمیر ناخودآگاه شخصی که می‌خواست سخنرانی کند، برعکس عمل کرد و شخص، سخنرانی‌اش را خراب کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

توصیۀ روانشناسان برای جلوگیری از این حالت، تجسم خلّاق است. کسی که می‌خواهد، سخنرانی مهمی داشته باشد، باید قبل از آن چندین بار صحنۀ سخنرانی را برای خودش مجسم کند و در آن صحنه خودش را درحال سخنرانی ببیند. جزئیات سالن و کسانی را که در آن هستند، به ذهن بیاورد و حالتی را که دوست دارد در حال سخنرانی داشته باشد، به خود بگیرد.

در این حالت، ضمیر ناخودآگاه بر طبق میل او برنامه‌ریزی می‌شود. همان‌طور که گفتم، ضمیر ناخودآگاه تفاوتی بین خیال و واقعیت نمی‌گذارد و هر دو را واقعیت فرض می‌کند. این تمرین باعث می‌شود که ضمیر ناخودآگاه در هنگام سخنرانیِ واقعی، بداند که دقیقا باید چه کند. او قبلا این شرایط را تجربه کرده و شما آگاهانه آن را برنامه‌ریزی کرده‌اید. این باعث می‌شود که دستورات خارج از برنامه و تخریب‌کننده ندهد و همه‌چیز آن‌طور پیش برود که شما دوست دارید. این یکی از روش‌های مؤثر در برنامه‌ریزی ضمیر ناخودآگاه برای برخورد با یک واقعیت بیرونی است که انسان‌های موفق از آن بهره‌های فراوانی برده‌اند.

برای روشن‌تر شدن این مطلب، یک آزمایش عملی را که برای همین موضوع انجام شده، گزارش می‌کنم: در ارتش آمریکا یک عده تیراندازِ ماهر انتخاب شدند. روانشناسان، آنها را به دو گروه تقسیم کردند. به گروه اول گفتند «شما از امروز به مدت یک ماه، روزی یک ساعت باید در میدان تیر و با هدف‌ها و تیرهای واقعی تمرینِ تیراندازی کنید. باید همۀ تلاشتان را برای پیشرفت انجام دهید و سعی کنید دقیقا وسط هدف بزنید» اما به گروه دوم گفتند «شما یک ماه حق تیراندازی ندارید. باید اسلحه‌ها را تحویل دهید. در عوض باید روزی یک ساعت (مثلا ۴ بار و هر بار یک ربع) بنشینید، چشم‌هایتان را ببندید و در ذهنتان ببینید که دارید به سمت هدف شلیک می‌کنید و تمام تیرهایتان هم دقیقا به وسط هدف اصابت می‌کند».

یک ماه در حالی گذشت که گروه اول در میدان تیر و گروه دوم در ذهنشان تمرین می‌کردند. سپس مربی‌های تیراندازی از دو گروه آزمون گرفتند و آنها را با هم مقایسه کردند. گروه اول نسبت به قبل از تمرین، ۱۰ درصد پیشرفت داشت ولی گروه دوم ۲۵ درصد! این یعنی گروهی که به مدت یک ماه اصلا تمرین عملی انجام ندادند ولی در ذهنشان تصویرسازی کردند، ۱۵ درصد از گروه اول موفق‌تر بودند! فوق‌العاده نیست؟ (راهنمای جامع موفقیت،۸۰)

شخص دیگری که از این روش به خوبی استفاده کرده است، ورزشکاری به نام ایوان لندل Ivan Landl) ) که اهل کشور چک است. او ۱۰ سال به طور مداوم، قهرمان تنیس حرفه‌ای جهان شد. این یک رکورد است! اینکه یک نفر چنین مقامی را آن هم به مدت ۱۰ سال حفظ کند، اصلا کار ساده‌ای نیست. وقتی او از ورزش حرفه‌ای خداحافظی کرد، یک خبرنگار از او پرسید «ما می‌خواهیم بدانیم چه شد که شما توانستید ۱۰ سال نفر اول باشید؟» ایوان لندل در پاسخ می‌گوید «من دو کار انجام می‌دادم؛ اول اینکه مثل همۀ قهرمان‌ها، هر روز تمرین می‌کردم و دوم اینکه روزی یک ساعت گوشه‌ای می‌نشستم و در ذهنم با حریفی بازی می‌کردم که خیلی از من قوی‌تر بود. با این حال من همیشه آن حریف قوی را شکست می‌دادم و برندۀ بازی می‌شدم. بالاخره ذهن، مال خودم بود و هر کاری که دوست داشتم می‌توانستم در ذهنم انجام دهم. هر وقت که در بازی‌های جهانی روبروی یک حریف قرار می‌گرفتم، هرقدر هم که آن حریف قوی بود، به پای حریف ذهنی‌ام نمی‌رسید. من هر روز حریفی چند برابر قوی‌تر را در ذهنم شکست می‌دادم. بنابراین شکست دادن این حریف‌ها در بازی‌های جهانی هم برایم اصلا سخت نبود. بلکه آنها را مثل آب خوردن می‌بُردم. این بود راز موفقیت من».(راهنمای جامع موفقیت،۸۱)

آقای هادی ساعی هم برای قهرمان شدن در رشته‌اش، یعنی تکواندو، از این روش و تکنیک استفاده می‌کرد. از او نقل کرده‌اند که «من این کار را قبل از هر مسابقه انجام می‌دادم و در ذهنم حریفم را به راحتی شکست می‌دادم. همین کار باعث می‌شد درون مسابقۀ واقعی هم بتوانم بر حریفانم غلبه کنم».(راهنمای جامع موفقیت،۸۲)

حالا ما چگونه می‌توانیم در مسیر هدفمان از این تکنیک (روش فنی) استفاده کنیم؟ فرض کنید یکی از دوستان شما یا رئیس یا همسر یا کسی که نمی‌توانید ارتباطتان را با او قطع کنید و به دلایلی به شما مسلط است، گاهی اوقات پیشنهادهای ناروا و ناشایستی به شما می‌دهد. مثلا یکی از همکارانتان، شما را به باندبازی در اداره تشویق می‌کند یا یکی از دوستانتان در هنگام صحبت، شما را ناخواسته به فضای غیبت وارد می‌کند یا با روش‌هایی حواس شما را در کلاس درس پرت می‌کند. شما می‌دانید که معمولا خواه‌ناخواه در این موقعیت‌ها قرار می‌گیرید و به دلیل رودربایستی، ترس یا لذت، معمولا به آن عملِ اشتباه تن در می‌دهید.

یکی از روش‌های جلوگیری از این امر، این است که بعد یا بین دو نماز کمی به خودتان وقت بدهید و خودتان را برنامه‌ریزی کنید. همان‌طور که رو به قبله هستید، آن صحنه را مجسم ‌کنید. در ذهنتان ببینید که آن پیشنهاد به شما داده می‌شود یا آن صحنه تکرار می‌شود و شما در معرض گناه قرار گرفته‌اید. ممکن است درحین این تجسم، ذکر «لا اله الا الله» را زیر لب تکرار کنید. خودتان را با جزئیات در آن حالت تجسم کنید. می‌دانید که شما قرار است تسلیم امر خدا باشید، نه غیر از او. پس شما به همین دلیل به خودتان یا دوست یا رئیستان می‌گویید «لا»، یعنی «نه». چرا؟ به دلیل اینکه با نه گفتن به او، به خدا و توحید بله می‌گویید. پیش خود می‌گویید «بگذار ناراحت شود. بگذار خشمگین شود یا با من قهر کند. او که برای من بالاتر از خدا نیست».

این صحنه را با خود بعد از هر نماز برای چند روز مجسم کنید. مطمئن باشید در واقعیت، وقتی در معرض آن عمل انحرافی قرار می‌گیرید، امکان ندارد گناه کنید. اگر هم احساس کردید که دارید می‌لغزید، یک «لا اله الا اله» شما را در این تصمیم، محکم‌تر می‌کند. شرط پیروزی در این روش این است که ابتدا به بدی و مخالفِ امرخدا بودنِ این عمل باور داشته باشید و عنصر آگاهی را از پیش فراهم کرده باشید. مهم‌تر اینکه نخواهید خود را باوجود آگاهی، توجیه کنید و با خود بگویید «این کار، آن قدرها هم بد نیست!» از سوی دیگر باید بدانید همۀ آن چیزهایی که مخالف امر خداست، شما را از راه موفقیت خارج می‌کند. تمام اینها را باید در هنگام تمرین با خودتان در نظر داشته باشید. حتی هر توجیهی را که ممکن است در واقعیت برای خود ببافید، مجسم کنید و به همۀ آنها نه بگویید.

زندگی میدان امتحان است و هرکس بدون تمرینِ کافی یا بدون آمادگی ذهنی وارد امتحان شود، نباید انتظار نمرﮤ خوبی داشته باشد

زندگی میدان امتحان است و هرکس بدون تمرینِ کافی یا بدون آمادگی ذهنی وارد امتحان شود، نباید انتظار نمرﮤ خوبی داشته باشد. به قول یک روانشناس غربی «زندگی یک مسابقۀ دوی ماراتن است. برای پیروزی در مسابقات ماراتن شرط اصلی، تمرین مداوم و اصولی است. تصمیم‌گیری در این صحنه‌ها دشوار است و باید با آمادگی قبلی و برنامه‌ریزی وارد آن شد، وگرنه شکست، قطعی است» وقتی پیشنهاد، به گونه‌ای باشد که لذّت جسمی و روحی، پذیرش در جمع، همراهی دیگران، کسب آبرو و اعتبار نزد دوستان و مانند آن همه با هم جمع باشند، «نه» ‌گفتن خیلی سخت است مگر اینکه شما نمازخوان باشید و تسلیمِ امر خدا بودن را بارها تمرین کرده باشید.

قرآن به خوبی به ما نشان می‌دهد که حضرت یوسف چطور در امتحان‌های سختِ دوران جوانی سربلند شد و چگونه از تمرین‌های قبلی‌اش به بهترین وجه بهره برد. او هنگامی که خود را در معرض این امتحان‌های سخت می‌دید، از نماز و دعا کمک می‌گرفت. به جملۀ دعایی حضرت یوسف که قرآن نقل می‌کند، دقت کنید «قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدْعُونَنِی إِلَیْهِ وَإِلَّا تَصْرِفْ عَنِّی کَیْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَیْهِنَّ وَأَکُنْ مِنَ الْجَاهِلِینَ؛ فَاسْتَجَابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ کَیْدَهُنَّ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ؛ [یوسف‏] گفت پروردگارا، زندان برای من دوست‏ داشتنی ‏تر است از آنچه مرا به آن می ‏خوانند و اگر نیرنگ آنان را از من بازنگردانی، به سوی آنان خواهم گرایید و از نادانان خواهم شد. پس، پروردگارش [دعای‏] او را اجابت کرد و نیرنگ زنان را از او بگردانید. آری، او شنوای داناست.» (سوره یوسف آیات ۳۳و۳۴)

یوسف خود را در خطر می‌بیند. پیوسته دعا می‌کند. صحنه را مجسم می‌سازد و احساس می‌کند که اگر خدا او را یاری نکند و نیروی درونی بازدارندۀ او را تقویت نکند، خطا خواهد کرد. در همان حال با خود می‌اندیشد که این لغزش چه خطای وحشتناکی است. تبعات و پیامدهای این خطا را با خود مرور می‌کند. می‌داند که اگر آن را انجام ندهد، نتیجه‌اش زندان است و اگر انجام دهد، سقوط به قعر جهالت، دوری از صراط مستقیم و پیوستن به ضالین و مغضوبین را برای خود خریده است. با این تمرین‌ها، یوسف به میدان آزمایش می‌رود. همین موجب می‌شود وقتی در صحنه قرار می‌گیرد، دیگر اشتباه نکند. در آن صحنه یوسف آن قدر تمرین دارد که به روشنی راه را می‌یابد و از این گناه منصرف می‌شود.

«وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَنْ رَأَی بُرْهَانَ رَبِّهِ کَذَلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ؛ و در حقیقت [آن زن‏] آهنگ وی کرد، و [یوسف نیز] اگر برهان پروردگارش را ندیده بود، آهنگ او می‏ کرد. چنین [کردیم‏] تا بدی و زشتکاری را از او بازگردانیم، چرا که او از بندگان مخلص ما بود.» (سوره یوسف آیه ۲۴) ارتباط این آیه با آیات قبل توسط این کلمات روشن می‌شود: «تَصْرِفْ عَنِّی»، «فَصَرَفَ عَنْهُ» و «لِنَصْرِفَ عَنْهُ». یوسف آن‌قدر در دعا و نمازهای خود این صحنه را تجسم کرده و راه درست خارج شدن از آن را دیده است که هنگام قرارگیری در این مهلکه، دقیقا راه خروج از آن را در ضمیر ناخودآگاه خود ضبط کرده است و گویا آن را کاملا در ذهن خود می‌بیند. شاید این همان «برهان رب» باشد.

اگر کسی افسارش را به دست نفسش دهد و آن را با دستورات خداوند و با نماز و دعا به بند نکشد، بی‌شک نفسش مسیر نادرستِ شهوات و لذت‌های زودگذر را برمی‌گزیند؛ حتی اگر آن نفس، نفس یوسف باشد «وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّی إِنَّ رَبِّی غَفُورٌ رَحِیمٌ؛ و من نفس خود را تبرئه نمی ‏کنم، چرا که نفس، قطعا به بدی امر می ‏کند، مگر کسی را که خدا رحم کند. زیرا پروردگار من آمرزندۀ مهربان است.» ( سوره یوسف آیه ۵۳)

خدا فقط به کسانی رحم خواهد کرد که طبق دستورات او عمل کنند؛ کسانی که خالصانه از خدا بخواهند که به آنها رحم کند و این خواستن را در عمل، با انجام دستورالعمل‌های رسیده از پیامبران نشان دهند. ما هم باید مثل حضرت یوسف از نفس امّارۀ خود بترسیم و با تمرین و تجسم خلاق، خود را در جایگاه‌های امتحانات زندگی قرار دهیم. بهترین روش برای گریز از مهلکه‌های گناه را با خود مرور کنیم تا در آن هنگامِ سرنوشت‌سازِ امتحان، برهان رب را ببینیم.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1847598

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: نماز پیشکسوت ورزشی ضمیر ناخودآگاه برنامه ریزی گروه اول آن صحنه ه یوسف یک ماه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۷۷۳۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیت‌الله جاودان: با مراقبه و محاسبه اعمال به رحمت الهی می‌رسیم

آیت‌الله «محمدعلی جاودان» استاد اخلاق حوزه علمیه تهران شامگاه پنجشنبه، ششم اردیبهشت‌ماه در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که در مسجد امام خمینی(ره) بازار تهران برگزار شد، گفت: ماه مبارک رمضان، عید اولیای خدا بود، شاید گاهی به ضعف و زحمتِ روزه‌داری می‌افتادید، اما یک جریان شادمانی فوق‌العاده‌ای در این ماه برای اولیای خدا اتفاق می‌افتد.

وی بیان کرد: اگر کسی صاحب همت باشد می‌تواند یک سال قبل از ورود به ماه مبارک رمضان از خودش مراقبت کند که حداقل مراقبت هم این است که در این یک سال به‌ هیچ‌وجه گناه نکند، چنین فردی می‌تواند در ماه مبارک رمضان جایزه‌اش را بگیرد و این ماه عید او شود. از ترک گناه بالاتر این است که انسان حتی فکر گناه هم نکند و به همه واجبات عمل و همه محرمات را ترک کند.

این استاد اخلاق با بیان اینکه ماه مبارک رمضان را ماه ضیافت‌الله می‌گویند، گفت: کسی که به مهمانی کسی می‌رود، مگر می‌شود صاحبخانه را نبیند، اولیای خدا و کسانی که لایق این مهمانی در این ماه مبارک هستند رحمت خدا در این ماه برای آنها اتفاق می‌افتد و مشمول رحمت الهی می‌شوند تا حدی‌ که رحمت را می‌بینند و می‌چشند.

جاودان ادامه داد: پیش‌نیاز رسیدن به رحمت الهی در ماه مبارک رمضان، مراقبتی است که طی یک سال قبل از ورود به این ماه باید داشته باشیم و کاری که خدا راضی نیست را انجام ندهیم. ما باید آرزوی دیدن رحمت الهی را داشته باشیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم.

وی در بخش دوم سخنان خود با اشاره به طرح نور نیروی انتظامی در بحث حجاب گفت: دولت و نیروی انتظامی یک کار بزرگ را در بحث حجاب بر عهده گرفته‌اند و به کسانی که حجاب را رعایت نمی‌کنند، محترمانه تذکر می‌دهند و به‌صورت مستند آنها را توجیه و قانع می‌کنند که به اهمیت حجاب پی ببرند. این کار نیروی انتظامی زحمت بزرگی است، چراکه با این طرح در مقابل دشمنان که با تبلیغات فراوان سعی در رواج بی‌حجابی در جامعه دارند، ایستاده است.

استاد درس اخلاق در توصیه به بانوان محجبه اظهار کرد: در این ایام و هجمه دشمن به حجاب، بانوان مذهبی هر چه می‌توانند با پوشش بهتر در ترویج حجاب کمک کنند و پوشش حجاب خود را بیشتر از گذشته رعایت کنند و پوشش بیشتری داشته باشند که وقتی دیگران آنها را می‌بینند باعث امر به‌ معروف شوند و همه مردم نیز برای ترویج حجاب دعا کنند.

جاودان با طرح این پرسش که چه‌ کار کنیم تا مشمول رحمت خدا قرار گیریم، گفت: خداوند در آیه ۴۵ سوره یس می‌فرماید: «وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مَا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَمَا خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ و هنگامی که به آنان گویند، از آنچه عذاب‌های دنیا و آخرت پیش رو و پشت سر شماست بپرهیزید تا مورد رحمت قرار گیرید به این هشدار قطعی و یقینی توجه نمی‌کنند»، خداوند توصیه فرموده که به گذشته و آینده خود نگاه کنید تا مشمول رحمت قرار گیرید.

استاد اخلاق حوزه علمیه تهران ادامه داد: منظور از اینکه به گذشته خود نگاه کنید؛ یعنی اگر فلان روز با دوست خود تند حرف زدید الان بروید، او را پیدا کنید و از او حلالیت بگیرید و بعد از آن هم تصمیم بگیرید دیگر چنین رفتار تندی نداشته باشید و کلاً حرفی که خدا راضی نیست را نزنید و مراقب تمام اعضا و جوارح خود باشید که گناه نکنید. این کار شما باعث می‌شود که خدا هم به شما رحم کند و مشمول رحمت الهی شوید.

وی افزود: کسب رحمت الهی نیاز به مقدمه دارد؛ شما کاری کنید که از رحمت خدا برخوردار شوید و اگر مشمول رحمت شدید بعد از آن دیگر هیچ غصه‌ای نمی‌خورید و نگران نیستید و حتی غصه رزق ‌و روزی و فرزند و خانه را هم نخواهید داشت. بنابراین، اگر مواظب خودتان باشید، دست و زبان و گوش و چشم و زبان خود را مراقبت کنید، مورد رحمت خدا قرار می‌گیرید و بعد از آن دیگر هیچ مشکلی در رندگی نخواهید داشت و زندگی‌تان به برکت رحمت خدا آسان خواهد شد. پس اگر از خود مراقبت و مواظبت کنید به این رحمت می‌رسید. رحمت خدا درجات و مراتبی دارد که هر چه بیشتر تلاش کنید مراتب و درجات بیشتری نصیبتان می‌شود.

این استاد اخلاق با اشاره به ثمره کسب رحمت و فضل الهی اظهار کرد: خداوند در آیه چهارم سوره جمعه می‌فرماید: «ذَٰلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ؛ برانگیختن به پیامبری و مسئولیت عظیم تعلیم‌ و تربیت، فضل خداست که آن را به هر کس بخواهد عطا می‌کند، و خدا صاحب فضل بزرگ است.» فضل خداوند مرحمت زیادی است و کسی که برخوردار از رحمت و فضل خدا شود در زندگی کم نمی‌آورد.

جاودان افزود: خداوند قدرت بی‌نهایت است که اگر با او ارتباط بگیرید رحمتش را به شما می‌دهد. البته برای رسیدن به آن باید مراقبه و محاسبه داشته باشید و بر رفتار و اعمالتان مواظبت کنید تا بر اثر آن مشمول رحمت خدا شوید. بنابراین خدا هر کس را بخواهد در رحمت خودش وارد می‌کند اما گناه و حسد و چشم‌چرانی مانع این ورود است و نمی‌توان مشمول رحمت خدا شد. رحمت خدا مشمول فرد صالح می‌شود، کسی که اعمالش درست است و حسادت و بخل ندارد و بی‌حیا نیست و کارش را دقیق و درست انجام می‌دهد و خسته هم نمی‌شود.

وی در پایان گفت: اگر بکوشید می‌توانید رحمت الهی را به دست آورید لذا باید واجبات را دقیق انجام دهید و گناه را به دقت ترک کنید؛ این راه کسب رحمت الهی است، پس پاک باشید و گناه نکنید تا مشمول رحمت خدا شوید چون دنیا و آخرتتان نیز آباد می‌شود.

منبع: خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا